Velika Planina to kilkadziesiąt pasterskich chat porozrzucanych jak kamienie na największym płaskowyżu w Słowenii. W tym rejonie Alpy są już spektakularne, ale jeszcze nietrudne do zdobycia, więc szlak jest atrakcyjny zarówno na lekki trekking jak i na wyprawę z małym dzieckiem.
Alpy Kamnicko-Sawińskie są najbardziej na wschód wysuniętym pasmem Alp Wschodnich, co sprawia, że są jednocześnie dobrym punktem startowym na zapoznanie się z górami Słowenii jadąc od strony Polski.
Wybierasz się do Słowenii? Zobacz też artykuł: Słowenia z małym dzieckiem. Od Alp po Adriatyk – trasa na intensywny tydzień
Przez swoją wapienną budowę porównywalne są do Tatr Wysokich i w swojej rozciągłości kilkudziesięciu kilometrów mają do zaoferowania mnóstwo różnorodnych ścieżek. Sama Velika Planina położona jest niecałe 30 kilometrów od Ljubljany i jest świetnym celem na wycieczkę ze stolicy. Nie jest to szczyt, ale rozległy górski płaskowyż, który wyłania się zza linii horyzontu i prezentuje w całej niemal okazałości z okolicznych wzniesień.
Czym wyróżnia się Velika Planina?
To największa w Słowenii osada pasterska. Była sezonowo zamieszkiwana od dawna, a znana stała się nie tylko dzięki położeniu, ale też architekturze, jaką wznosili tamtejsi pasterze: to drewniane domy o charakterystycznych gontowych dachach (nazywanych “šinkel”) zaokrąglonych w kształt przypominający elipsę.
Z czasem, kiedy odkryto to miejsce na potrzeby turystyki osada zaczęła się rozrastać. W 1985 roku otrzymała status niezależnej wsi. Obok dotychczasowych zabudowań powstały stopniowo nowe, tworząc osadę turystyczną, którą zaprojektował Vlasto Kopač. Wszystko jednak zgodnie z duchem pasterskiej estetyki. To prawdopodobnie jemu można zawdzięczać spójność całego kompleksu.
Na pierwszy rzut oka trudno się domyślić, że część budynków powstała niedawno specjalnie na potrzeby turystów.
Dobrze popatrzeć na pasterskie domy z daleka: z okolicznych wzgórz jak na dłoni widać z jaką swobodną nieregularnością są one rozmieszczane. W pochmurne dni wyglądają wręcz jak rozrzucone wielkie kamienie.
Sama Velika Planina oferuje wiele atrakcji. Tereny są przygotowane dla turystów pieszych, nie brakuje ścieżek rowerowych a zimą jest to ośrodek narciarski. W sezonie już sam spacer po osadzie jest niebywałą frajdą.
Pomiędzy chatami leniwie przechadzają się stada krów, pasterze krzątają się wokół domów, można podglądać codziennie obowiązki, zobaczyć jak produkuje się sery, ale też spróbować miejscowych specjałów!
W ofercie są głównie zsiadłe mleko, zsiadłe mleko ze skwarkami, herbata z zebranych w okolicy ziół, sok wyciskany z jabłek czy wypiekane na tłuszczu słodkości przypominające pączki tyle że bez nadzienia.
Velika Planina – jak dojechać
Wszystko zależy od tego czy zamierzamy pokonać całą trasę pieszo czy też wjedziemy kolejką. Szlaki piesze wychodzą z miejscowości Stahovica, Kamniška Bistrica-Kraljev Hrib i Krivčevo – wszystkie te miejscowości położone są wzdłuż trasy Stahovica-Črnivec. Czas wejścia każdym ze szlaków to około 3 godzin a droga jest dobrze oznakowana. Dla większego poczucia bezpieczeństwa w górach warto mieć jednak ze sobą mapę Alp Kamnicko-Sawińskich (Kamniško-Savinjske Alpe), można taką nabyć chociażby na stronie www.visitslovenia.pl .
Velika Planina – kolejka
Kierując się w stronę kolejki jedziemy do miejscowości Kamniška Bistrica. Droga, którą się poruszamy prowadzi doliną, trudno więc się zgubić, dodatkowo na kolejkę naprowadzają tablice informacyjne. Darmowy parking znajduje się przed wejściem a także po przeciwnej stronie drogi.
Kolejka na Veliką Planinę przewozi turystów od 1964 roku, ale skład jest dużo młodszy – w 2011 roku jej wagony zostały wymienione na nowe. Odjeżdża co pół godziny (lub częściej jeśli jest dużo ludzi) a wjazd podzielony jest na dwa etapy: najpierw turystów zabiera na górę Nihalka, czyli wagonik – w ciągu 5 minut wwozi ona turystów na Šimnovec.
Tam, przy górnej stacji znajduje się restauracja Stodla a kilka kroków dalej stacja kolejnej kolejki, tym razem krzesełkowej (Sedežnica). Wyciąg jeździ bez przerwy, jedyne o czym warto pamiętać to, że dzieci do 125 cm muszą być pod opieką dorosłych. Sam wjazd trwa 15 minut a niedaleko górnej stacji kolejki znajduje się najwyższy szczyt w okolicy – Gradišče (1666 m).
Bilet obowiązuje na obie kolejki a aktualny cennik znajdziecie tutaj. Poniżej bardzo obrazowa mapa, jaką można znaleźć na stronie Velikiej Planiny.
Trasa Šimnovec-Velika Planina
Jako że byliśmy z rocznym maluchem drugą część trasy pokonaliśmy pieszo. Wyszedł całkiem solidny 45 minutowy trekking z pięknymi widokami. Szlak nie jest długi a trasa jest bardzo przyjemna. Co ważne, nie wspina się pod wyciągiem jak często zdarza się podobnym szlakom, ale delikatnie meandruje w poprzek wzgórza, przez co idzie się wyjątkowo przyjemnie. Ze szlaku rozciągają się piękne widoki, po drodze mija się kilka zabudować i masę pasących się stad krów.
Sam szlak prowadzi w zasadzie prosto. W pewnym momencie można jednak odbić w prawo, dzięki czemu możemy zrobić zgrabną pętlę wokół osady pasterskiej zamiast iść dwa razy tą samą drogą. Odbicia należy szukać tuż przez momentem, kiedy szlak ponownie skręca w lewo i wychodzi już bezpośrednio na restaurację Zeleni rob – na zakręcie można odbić w prawo i szlakiem wydeptanym wśród łąk kierować się w stronę Malej Planiny. Szlak odbija po pewnym czasie w stronę osady pasterskiej, która ze wzgórza widoczna jest jak na dłoni.
W drogę powrotną można udać się szlakiem wychodzącym po drugiej strony osady, trzeba się wtedy kierować na stację kolejki Sedežnica lub restaurację Zeleni rob, po drodze mijając zabudowania osady turystycznej. Za restauracją wrócimy na szlak, którym wchodziliśmy w górę.
Podsumowując
Jednodniowa wycieczka na Veliką Planinę nie jest wymagająca i poradzą sobie z nią nawet najmniejsi piechurzy. To miejsce jest swoistą wizytówką Alp Kamnicko-Sawińskich a przy tym jest atrakcyjne zarówno dla szukających doznań estetycznych i pięknych widoków jak i dla tych, którzy aktualnie potrzebują rodzinnych atrakcji – dzieci w każdym wieku na pewno będą zachwycone.
Velika Planina z lotu ptaka (drona konkretnie 😉 )
0 comments on “Velika Planina – pasterska osada na największym płaskowyżu Słowenii”