W Neapolu by obcować ze sztuką można zamiast muzeum wybrać… metro. Neapol od lat kojarzony jest przecież mało subtelnie – z mafią, gwarem i zalegającymi na ulicach śmieciami. Władze miasta postanowiły to zmienić. Efekt prawdopodobnie przerósł ich oczekiwania. “Stacje sztuki” szybko stały się jedną z atrakcji turystycznych miasta.
Lubimy metro, pewnie dlatego, że u siebie go nie mamy. Dlatego z przyjemnością błądziliśmy po licznych węzłach paryskich linii. Z pewnym niepokojem zjeżdżaliśmy w głębię pamiętającego te gorsze czasy metra w Tibilisi czy z właściwą dla wszystkiego co czeskie przyjemnością kursowaliśmy pod ulicami Pragi. Neapol był jednak jedynym miejscem, gdzie stacje metra nie były przystankami na drodze do celu, ale celem samym w sobie.
Nie ma się co dziwić dużemu zainteresowaniu – piętnaście stacji sztuki prezentuje łącznie niemal 200 dzieł stworzonych przez ponad 90 uznanych artystów i kilku lokalnych architektów.
Otwarta galeria zyskała międzynarodową sławą, a stacja Toledo w różnych rankingach wielokrotnie została uznana za najbardziej imponującą stację metra w Europie.
To ciekawe, że właśnie Neapol, miasto pełne zgiełku, ciasne, głośne, nawarstwione i brudne, pod ziemią ukazuje swoje drugie oblicze – przestronne i czyste przestrzenie zapełnione z wyczuciem dziełami sztuki współczesnej. I to w przestrzeni jaką stworzyła komunikacja miejska i zapewniane przez nią środki transportu.
Z jednej strony te stacje to rewers Neapolu nadziemnego, z drugiej – współczesne dopełnienie podziemnych tras turystycznych, które zabierają turystów w podróż do neapolitańskiej przeszłości.
Jest to też przypomnienie, że Włochy to nie tylko przeszłość, a te współczesne też mają wiele do zaoferowania. Dla nas najciekawsze były stacje Toledo i Uniwersytet, ale wybór jest naprawdę duży. Oto nasza “szóstka”:
METRO NEAPOL – NAJCIEKAWSZE STACJE SZTUKI
Stacja Toledo
Jest bez wątpienia wizytówką wszystkich stacji sztuki. Na wejściu wita nas czerń posadzki i ścian, która symbolizuj asfalt – materiał współczesnej cywilizacji. Schodząc w dół, wchodzimy w przestrzeń koloru ochry – barwy ziemi i tufu wulkanicznego z okolic Neapolu. Na końcu wpadamy w najbardziej imponujące miejsce: morską otchłań błękitu, nad którą dominuje otwór przechodzący przez wszystkie poziomy stacji, wpuszczający światło zewnętrzne. Bez wątpienia jest to obowiązkowy punkt wycieczki neapolitańskim metrem.
Salvator Rosa
Bardzo ważna dla Neapolu. Uchodzi za wzorcowy przykład nowoczesnej architektury. Splata stację metra z otaczającą ją przestrzenią. Jej budowa łączyła się z całkowitą reorganizacją fragmentu miasta u wejścia do metra. Powstał przestronny budynek z marmuru z charakterystyczną iglicą a wokół tarasy z ogrodami, w których można znaleźć ocalone od zapomnienia ruiny mostu z czasów rzymskich i małą osiemnastowieczną kapliczkę.
Stworzona została nowa przyjazna przestrzeń dla podróżnych, odcięta od chaosu i zgiełku miasta. Z Piazza Leonardo łączą ją charakterystyczne długie ruchome schody pokryte metaliczną powłoką. Podziemiu stacji charakteru nadają przede wszystkim formy geometryczne a najbardziej charakterystyczną instalacją jest ta przedstawiająca rząd Fiatów 500.
Stacja Uniwersytet
Jest eklektyczna i pełna kolorów. W założeniu ma nawiązywać do aktualnych przemian w nauce nazywanych trzecią rewolucją przemysłową (naukowo-techniczną): erą cyfrową, komputeryzacją, doskonaleniem sposobów komunikacji. Stąd na ceramicznych kaflach możemy znaleźć słowa takie jak «network», «database», «interfaccia» czy «software». Stacja przepełniona jest kolorami, motywami z technologii cyfrowej, symbolami ze świata nauki, ale dla przeciętnego obserwatora jest przede wszystkim ciekawą przestrzenią, w której można się zanurzyć i na chwilę zapomnieć o realnym świecie.
Stacja Metardei
Nie jest może tak spektakularna, jak poprzedniczki, ale na pewno odbiega też od peronowej normy. Znajduje się przy wyremontowanym pod budowę metra Piazza Scipione Ammirato. Jego nowa odsłona zapowiada to, co zobaczymy pod ziemią: kolorową i innowacyjną przestrzeń miejską. W centrum placu znajduje się obelisk z kolorowego szkła łączący nad- i podziemną część stacji.
Podobnie zaaranżowane jest podziemie: korytarze na poziomie wypełnione są wielobarwnymi panelami, które znajdują swoje wypełnienie w trójwymiarowej rzeźbie kolorowych kolców w głębi korytarza. Stację dopełniają umieszczone na peronach sitodruki z różnymi motywami, między innymi portretami sławnych osób, mozaika z morskim motywem oraz płaskorzeźba z typowymi motywami neapolitańskimi.
Stacja Dante
Na Stacji Dante możemy zobaczyć dzieła kilku wielkich artystów współczesnej sztuki. Na plan pierwszy wybija się Jannis Kounellis i jego instalacja Senza Titolo (Bez tytułu) prezentująca belki przypominające fragmenty torów przygniatające do ściany buty męskie i damskie, zabawkowe lokomotywy czy płaszcz.
W pamięć zapadają też długi neon Jospeha Kosutha z fragmentem nieukończonego traktatu filozoficznego Dantego Biesiada i mozaika Nicoli de Maria zatytułowana Universo senza bombe. Regno dei fiori. 7 angeli rossi – w naszym tłumaczeniu: Świat bez bomb. Królestwo kwiatów. 7 czerwonych aniołów. Prawda, że brzmi optymistycznie? Tak też wygląda 🙂
Stacja Museo
To gratka dla fanów sztuki czasów dawnych. Warto tu przede wszystkim zwrócić uwagę na wpasowanie wejścia do metra w przestrzeń miejską: zbudowany budynek metra doskonale nawiązuje kolorem i strukturą do architektury położonego tuż obok Muzeum Narodowego. Wnętrze stacji jest proste, jasne i eleganckie. Na wejściu, dla podkreślenia wagi kulturowej tej stacji, znajdziemy reprodukcję rzeźby Herakles Farnezyjski oraz replikę w brązie głowy konia autorstwa Donetello nazywaca Carafa i będącą jednym z symboli Neapolu. W podziemnym korytarzu łączącym stację z Muzeum Narodowym znajduje się wystawa prezentująca znaleziska archeologiczne odkryte podczas prac nad budową stacji metra.
Metro Neapol – Komunikacja, czyli gdzie szukać stacji sztuki?
Są one umiejscowione na trasach linii 1 i 6 metra w Neapolu (zaznaczone na zielono na wschód od stacji Piazza Garibaldi, gdzie prowadzi linia 6):
Neapol – ceny biletów linii metra (informacje z 2018 roku):
Bilet jednorazowy: 1,10 €
Bilet czasowy (90-minut): 1,60 €
Bilet całodniowy: 4,50 €
Bilet tygodniowy: 16 €
0 comments on “Metro w Neapolu. Podziemna galeria sztuki dla wszystkich”